Oliwa z oliwek to jeden z najbardziej cenionych tłuszczów na świecie – zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce. Od setek lat stanowi podstawę diety w krajach basenu Morza Śródziemnego i jest uznawana za kluczowy element zdrowego stylu życia. Ale czy włoska oliwa z oliwek jest zdrowa? Jakie ma właściwości, czym różni się oliwa extra virgin od rafinowanej i czy rzeczywiście może chronić organizm przed chorobami? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi poparte badaniami i praktyczne wskazówki.

Oliwa z oliwek – krótka historia i jej produkcja

Oliwa z oliwek jest tłuszczem roślinnym pozyskiwanym z owoców drzewa oliwnego (Olea europaea). Jej produkcja sięga tysięcy lat wstecz – pierwsze tłoczenie prowadzono już w starożytnej Grecji i Rzymie. W krajach basenu Morza Śródziemnego oliwa stała się symbolem kuchni, zdrowia i kultury.

Proces produkcji oliwy polega na miażdżeniu oliwek, a następnie oddzieleniu soku od resztek miąższu. Najwyższej jakości oliwa extra virgin powstaje w procesie pierwszego tłoczenia na zimno, co pozwala zachować pełnię smaku, aromatu i wartości odżywczych.

Rodzaje oliwy z oliwek i ich właściwości

Oliwa z oliwek extra virgin

Oliwa extra virgin to najlepsza oliwa dostępna na rynku. Otrzymywana jest z pierwszego tłoczenia, bez użycia chemicznych metod rafinacji. Zawiera najwięcej nienasyconych kwasów tłuszczowych, związków fenolowych oraz witamin, w tym cennej witaminy E. Jej właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i prozdrowotne sprawiają, że regularne spożywanie oliwy extra virgin korzystnie wpływa na zdrowie serca, układ krążenia i procesy trawienia.

Rafinowana oliwa

Rafinowana oliwa powstaje z oliwy gorszej jakości poddanej procesom oczyszczania. Ma łagodniejszy smak i wyższy punkt dymienia, dzięki czemu dobrze sprawdza się w procesie smażenia. Jednak w wyniku rafinacji traci część cennych związków fenolowych i ma mniejszą aktywność antyoksydacyjną niż extra virgin.

Skład i wartości odżywcze oliwy z oliwek

W składzie oliwy znajdziemy głównie kwas oleinowy (jednonienasycony kwas tłuszczowy), a także niewielkie ilości kwasu palmitynowego i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Taki profil tłuszczowy sprzyja utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu – obniża stężenie lipoprotein o niskiej gęstości (LDL, „zły cholesterol”) i podnosi poziom lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL, „dobry cholesterol”).

Dodatkowo oliwa zawiera:

• Witaminę E – silny antyoksydant chroniący komórki przed procesem utleniania.
• Sterole roślinne – wspomagające regulację poziomu cholesterolu.
• Związki fenolowe – o udowodnionych właściwościach przeciwzapalnych i przeciwnowotworowych.
• Niskocząsteczkowe składniki naturalne, które mogą korzystnie wpływać na skład mikrobioty jelitowej.

Właściwości zdrowotne oliwy z oliwek

1. Ochrona serca i układu krążenia

Badania prowadzone m.in. przez Harvard T.H. Chan School of Public Health wskazują, że regularne spożywanie oliwy obniża ryzyko chorób układu krążenia nawet o 15%. Nienasycone kwasy tłuszczowe pomagają utrzymać elastyczność naczyń, a właściwości promiażdżycowe oliwy zapobiegają tworzeniu się blaszek miażdżycowych.

2. Właściwości przeciwzapalne

Oliwa extra virgin jest bogata w oleokantal – związek o działaniu porównywalnym do ibuprofenu. Badania Uniwersytetu w Atenach wykazały, że oleokantal zmniejsza markery stanów zapalnych w organizmie.

3. Wsparcie w profilaktyce nowotworów

Związki fenolowe obecne w oliwie mają właściwości przeciwnowotworowe – neutralizują wolne rodniki i mogą hamować rozwój komórek nowotworowych, szczególnie w przypadku raka piersi i jelita grubego.

4. Regulacja procesów trawienia

Oliwa z oliwek reguluje procesy trawienia, zmniejsza ryzyko kamicy żółciowej i wspomaga leczenie owrzodzenia żołądka. Jej jedna łyżka stołowa wypita na czczo może łagodnie pobudzić pracę jelit.

5. Wpływ na zdrowie kości

Badania hiszpańskich naukowców z Universidad de Jaén sugerują, że regularne spożywanie oliwy z oliwek sprzyja mineralizacji i może wspierać wzrost kości.

Oliwa z oliwek w diecie śródziemnomorskiej

Dieta śródziemnomorska, oparta na świeżych warzywach, owocach, rybach, orzechach i oliwie z oliwek, jest jedną z najlepiej przebadanych diet na świecie. W krajach basenu Morza Śródziemnego odnotowuje się niższe ryzyko chorób serca, cukrzycy typu 2 i niektórych nowotworów, co częściowo przypisuje się dużemu spożyciu oliwy extra virgin.

Oliwa z oliwek w kosmetyce

Oliwa znajduje zastosowanie nie tylko w kuchni. W kosmetyce oliwa to naturalny składnik wielu balsamów, masek i kremów.

• Pielęgnacja skóry – odżywia, nawilża i chroni przed utratą wilgoci.
• Pielęgnacja włosów – maska z oliwy przywraca blask i wygładza.
• Może łagodzić podrażnienia i wspierać regenerację naskórka.

Badania Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego potwierdzają, że tłuszcze roślinne bogate w witaminę E, takie jak oliwa, poprawiają elastyczność skóry i chronią przed stresem oksydacyjnym.

Czy oliwa z oliwek jest lepsza niż inne oleje?

W porównaniu z olejem rzepakowym oliwa extra virgin ma więcej polifenoli i witaminy E, ale niższy punkt dymienia, co może mieć znaczenie w przypadku smażenia w bardzo wysokich temperaturach. Z kolei rafinowana oliwa dorównuje pod tym względem olejowi rzepakowemu, zachowując przy tym korzystny profil kwasów tłuszczowych.

10 sprawdzonych sposobów na codzienne używanie oliwy w kuchni i kosmetyce

1. Dressing do sałatek – oliwa extra virgin z sokiem z cytryny i ziołami.
2. Smażenie warzyw – na średnim ogniu, by zachować właściwości biologiczne.
3. Dodatek do zup krem – łyżka stołowa tuż przed podaniem.
4. Marynaty do mięs i ryb – z czosnkiem, rozmarynem i sokiem z cytryny.
5. Pieczenie warzyw – oliwa nadaje im chrupiącą skórkę.
6. Pasta z oliwy i ziół – do chleba zamiast masła.
7. Maska do włosów – nałóż oliwę na końcówki, pozostaw na 30 minut.
8. Kąpiel nawilżająca dłonie – podgrzana oliwa z dodatkiem miodu.
9. Peeling do ciała – oliwa z cukrem lub solą morską.
10. Demakijaż – kilka kropel oliwy na wacik delikatnie usuwa makijaż.

Podsumowanie – czy oliwa z oliwek jest zdrowa?

Odpowiedź brzmi: tak, oliwa z oliwek jest zdrowa, szczególnie ta extra virgin z pierwszego tłoczenia. Regularne spożywanie oliwy dostarcza organizmowi cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych, witaminy E, steroli roślinnych i związków fenolowych, które chronią organizm, przeciwdziałają stanom zapalnym i wspierają profilaktykę chorób układu krążenia oraz nowotworów.

To wartościowy produkt, który korzystnie wpływa na procesy trawienia, zdrowie kości, kondycję skóry i włosów. W codziennej diecie oliwa z oliwek może być stosowana zarówno na zimno, jak i w umiarkowanej obróbce cieplnej. Jej pozytywny wpływ na zdrowie potwierdzają liczne badania prowadzone w rejonie Morza Śródziemnego.

Jeżeli chcesz wprowadzić do swojej kuchni oliwę najwyższej jakości, sięgnij po produkty prosto z Włoch. W sklepie internetowym Vero Italia znajdziesz starannie wyselekcjonowane oliwy extra virgin z pierwszego tłoczenia, które zachowują pełnię smaku i właściwości zdrowotnych. Wybierając oliwę od Vero Italia, masz pewność, że trafia do Ciebie produkt autentyczny, świeży i pełen aromatu.